Արաբական թվերը 7-րդ դարում համաշխարհային նոր կրոնի՝ իսլամի տարածման հետևանքով ստեղծվում է նոր կայսրություն՝ Արաբական խալիֆայությունը: Նրա խոշոր քաղաքներում, մասնավորապես՝ նորակառույց մայրաքաղաք Բաղդադում, պետության գործիչները ձեռնամուխ են լինում մշակույթի ու գիտությունների զարգացմանը, ի մի բերում մինչ այդ գոյություն ունեցած հնդկական, պարսկական, հունական ու հռոմեական քաղաքակրթությունների նվաճումները։ Պարսիկ մաթեմատիկոս ալ-Խորեզմի Թվաբանության առաջընթացը կապվում է հնդկական թվերի ներմուծման հետ, որոնք ստեղծվել էին դեռ 5-րդ դարում, և կատարելագործվում 700 թվականին: 628 թվականին հնդիկ մաթեմատիկոս Բրահմագուպտան ստեղծում է նախադեպը չունեցող մի թվանշան՝ 0-ն , որը անհամեմատ հեշտացնելու էր հաշվարկման մեխանիզմը։

Քանի որ եվրոպացիները թվերին ծանոթացել էին արաբների միջոցով, դրանք անվանվում են «արաբական», և ոչ թե՝ «հնդկական»՝ 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9։

Մինչ այդ Եվրոպայում ու Մերձավոր Արևելքում գործածվում էին տարբեր թվաբանական համակարգեր, որոնցից համեմատաբար տարածվածը հռոմեական թվերն էին։ Դրանք իրենցից ներկայացնում էին լատիներենի այբուբենի տառեր, ընդ որում՝ ոչ թե տասը նշան, այլ յոթ՝ I, V, X, L, C, D, M ։ Եթե այս նշանները դրվում էին հաջորդից աջ՝ ապա գումարվում էր VI , իսկ եթե ձախ՝ IV՝ հանվում։

1890 թվականին Իվան Պանինն սկսեց ուսումնասիրել Աստվածաշունչն ու այնտեղ գտնել թվային համակարգեր։ Նա այդ գործին նվիրեց իր կյանքի գրեթե 50 տարին։ Իսահակ Նյուտոնը ֆիզիկական ու մաթեմատիկական հսկայական արժեք ստեղծելուց առաջ «Թվաբանությունը Աստվածաշնչում» թեմայով հետազոտություն արեց։ Անգլիացի քահանա, աստվածաշնչագետ և աստվածաբան Էտալբերտ Վիլյամ Բուլլինգերը 1952-ին ոչ թե կրոնական, այլ թվաբանական աշխատություն ստեղծեց։ Նրանց ստեղծած գիտելիքի որոշ մասը հասավ մեր օրեր՝ Աստվածաշնչի և մաթեմատիկայի մեջ կապ գտնելու համար նոր հիմքեր դնելով։

Մի բառով գրի´ր:

ա) Առարկա, որը վերից վար կախվելով՝ ծածկում, փակում  է որևէ բան: Դա նաև բեմն է  բաժանում հանդիսասրահից:

Վարագույր

բ) Միջատ, որ երկու թև ունի ու բարալիկ կնճիթ, որով սնվում է: Իսկ սնվում է արյունով:

Մոծակ

գ) Արհեստավոր, որն զբաղվում է երեսը սափրելու, մազերը կտրելու, հարդարելու գործով:

Վարսավիր

դ) Պղնձյա առարկա, որի մեջ մետաղյա լեզվակ է կախված: Բարակ կամ հաստ պարանով լեզվակը պատերին են խփում՝ հնչեցնելու համար:

Զանգ

Գրավոր պատմի՛ր, թե տրված բառն ի՞նչ է նշանակում:

Գիրք-հաստ էջերով ինչ-որ բան ընթերցելու տետրակի նման հարմարանք, դիմակ-դեմքը ծածկող ծիծաղելի և գեղեցիկ առարկա, որը օգտագործում  են դիմակահանդեսներին, իսկ մյուս իմաստով վարակիչ վիրուսների պաշտպանվելու համար, դերասան-տարբեր դերեր կատարող մասնագիտություն, ընկույզ-բերքատու ծառի՝ ընկուզենու բերք, որի դրսի մասը ջարդում են և համտեսում ներսի ընկույզը, ժպիտ-ծիծաղ, երեխա-փոքր տարիքի մարդ:

Ի՞նչ  է  նշանակում՝

հեռախոս-զանգելու, գրելու, երգ լսելու և խաղալու էլեկտրական առարկա, դպրոցական-դպրոց հաճախող երեխա, ձայնագրիչ-ձայներ գրի առող սարք, ականջ-դեմքի 5 զգայարաններից մեկը, որով մենք լսում ենք, աղմուկ-բարձր ձայներից բարձրացրած մի մեծ ճիչ:

Տրված հնչյունախմբերը համեմատի՛ր և պարզի´ր, թե ո՞րն է դրանց տարբերությունը:

Ա. Արև, թռչուն, ռնգեղջյուր, ստեղծել, մարդ: այստեղ սովորական բառեր են։

Բ. Րևա, ռնչթու, ույջեռնգղր, ծղետսլե, արդմ: Իսկ այստեղ այդ նույն բառերն են,բայց նրանց տառերը խառնել են և տեղափոխել։

Քո կարծիքով տրված  հնչյունախմբերից որո՞նք են բառեր (արտագրի´ր կամ ընդգծի´ր): Պատասխանդ պատճառաբանի´ր։

Տրված հնչյունախմբերից բառեր են առաջին շարքը, որովհետև այդ շարքում գտնվում են տառերի ճիշտ հերթականությամբ դասավորված բառեր, իսկ երկրորդում ՝սխալ։

Բարդի, աղնկի-կաղին, ձրաբր-բարձր, հեղուկ, կնիրպա, թանձր, չաբեռալ-բառաչել, կանչել:

Փորձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է բառը:

Բառի օգնությամբ մենք արտահայտում ենք մեր միտքը։ Ամեն մի բառ ունի տառ և հնչյուն։ Տառը մենք գրում ենք, իսկ հնչյունը՝ լսում։

Урок 2

стр. 6 — 7

Утром у входа в школу собрались весёлые клоуны. Ирина Владимировна встретила их и пригласила всех в класс. Клоуны вошли в класс.
– Я – Ирина Владимировна. Я буду учить вас писать и считать. И ещё я – директор школы. Это Анна Сергеевна. Она будет вас воспитывать и учить, как себя надо вести. А как вас зовут?
– Я – клоун Саня. А это моя собака Полкан. Мы никогда не расстаёмся и хотим выступать вместе. Полкан, голос! Полкан залаял.

– Очень хорошо, – сказала Ирина Владимировна. – Только место
Полкана во дворе, а не за партой.
– Меня зовут Наташа. Я хочу работать на телевидении и сниматься в кино. Я хочу стать знаменитой.
– А меня зовут Шура, – сказал клоун с рыжими волосами. Ирина Владимировна сказала:
– Кажется, все мы перезнакомились. Начинаем первый урок.

Хорошее поведение – լավ վարք

Представляться – ներկայանալ
Ответьте на вопросы.

Кто утром пришёл в школу?

Утром в школу пришли клоуны.

2. Как представила себя и главного
воспитателя директор школы?

Директор школы себя представила очень хорошо, она сказала, что будет учить писать и считать.

3. Что рассказали о себе клоуны?

Клоуны рассказали о себе, кем они хотят стать и что будут делать, когда вырастут.

4. А как бы
вы себя представили?

Я бы сказала, что мне зовут Натали. Мне 9 лет. Живу в Ереване. Хожу в школу и уже в пятый класс. Люблю мою школу, учителей и моих друзей. Когда я вырасту хочу стать дизайнером.

Впишите вместо точек подходящие слова.

1. Ирина Владимировна будет учить ребят писать и считать . 2. Воспитывать
   клоунов будет весело и интересно. 3. Клоун Саня никогда не расстаётся с Полканом . 4. Наташа
   мечтает стать знаменитой. 5. Волосы у клоуна Шуры были рыжие.

Подберите и напишите слова с противоположным значением к данным.
Провожать – встречать; грустный – весёлый; выйти – войти; последний – первый .

какой? рыжий клоун, сложный урок,  умный класс, громкий звонок:
какая? новая школа, преданная собака, маленькая шишка, большая парта;
какое? вкусное мороженое, квадратное окно,  длинное выступление, хорошее поведение;
какие? еловые шишки, удобные инструменты, длинные волосы, смешные клоуны.

Допишите окончания.
Первый урок, рыжий клоун, знаменитый артист, добрая учительница, хорошая
собака, школьная парта.

Что принято говорить при знакомстве?
Имя, фамилия?
Кто я?
Чем занимаюсь или увлекаюсь?

Домашнее задание:

Текст «Школа клоунов» читать, рассказывать

Тема «Знакомство» /составь диалог/

<<Знакомство>>

— Привет! Как тебя зовут?

— Меня зовут Мария. А тебе?

— А меня Натали. Сколько тебе лет?

— Мне девять лет.

— Мне тоже.

— Натали, что ты любишь делать и кем ты хочешь стать когда выростишь.

— Я люблю рисовать и делать разные скульптуры из глины. Я хочу стать дизайнером. А ты?

— Я люблю петь, я хочу стать певицей.

— Очень хорошо, Мария.

— Натали, а где ты живёшь.

— Я живу в Ереване.

— А я в Москве.

— Я рада, что мы стали друзьями. До встречи, Мария.

— До встречи, Натали.

• Օգտագործելով բաշխական օրնեքը ՝ հաշվե՛ք առավել հարմար եղանակով․

Օրինակ՝

194‧40+194‧50+194‧10=194‧(40+50+10)=194‧100=19400

201·25+201·12+201·33=201·(25+12+33)=201·70=14070

31·15+31·55+31·50=31·(15+55+50)=31·120=3720

14·23-14·3-14·9=14·(23-3-9)=14·11=154

36·105+36·15+36·55=36·(105+15+55)=36·175=6300

16·205-16·55-16·25=16·(205-55-25)=16×125=2000

• Հաշվեք արտահայտության արժեքը կիրառելով բաշխական օրնեքը․

Օրինակներ՝

 19‧(7+8)=19‧7+19‧8=133+152=285

(37+55)‧24=24·37+24·55=888+1320=2208

(65-14)‧12=51·12=612

Սիրելի սովորողներ, այժմ ինքներդ կազմեք նմանատիպ առաջադրանքներ։

1. 300·15+300·50+300·30=300·(15+50+30)=300·95=28500

2. 550·65-550·40-550·24=550·(65-40-24)=550·1=550

 

1. (45+60)·24=24·45+24·60=1080+1440=2520

2.(140-64)·80=80·140-80·64=11200+5120=16320