1676 թվականի Հունվարի 17-ին, Սեբաստյա քաղաքում ծնվեց Մանուկը` Պետրոսի և Շահրիստանի զավակը: Հետագա տարիներին նա իր ծնողների շնորհիվ ստացավ բարձրորակ կրթություն, որը իրեն կպատրաստեր հետագայում ընտանեկան առևտուրը շարունակելու համար: Դեռ վաղ տարիքից Մանուկը երազում էր դառնալ քահանա:
Նա գտավ մի ընկեր, ում հետ փախան դեպի լեռները, որտեղ ապրեցին որպես ճգնավորներ:
Մանուկի ծնողները գտան նրանց և նրան տարան տուն: Այս պատահարի մասին տեղեկանալով` մոտակա վանքի` Սուրբ Նշանի վանահայրը, Մանուկին առաջարկեց վանքում հասարակական աշխատանքներ կատարել, ինչը նորից մերժվեց ծնողների կողմից:
Նա սկսեց այցելել հարևան ընտանիքներից մեկի տուն, որտեղ մի մայր իր երկու դուստրերի հետ ապրում էր վանականի կյանքով: Նրա այցելությունների նպատակը նույն տանը ապրող քահանայի հետ զրուցելն էր, ով իրեն շատ բան սովորեցրեց վանական կյանքի մասին: 1691 թվականն էր, երբ Մանուկը վերջապես թույլատվություն ստացավ իր ծնողներից վանքում աշխատելու համար և շուտով ստացավ սարկավակի աստիճան: Հենց այս ժամանակ նա իր անունը փոխեց` դնելով Մխիթար:
Մխիթարը դեռ ոգևորված էր ստեղծել քարոզիչների միաբանություն, որը նվիրված կլիներ հայ ժողովրդի կրթական և հոգևոր մակարդակների բարձրացմանը: Քսան տարեկան հասակում էլ Սուրբ նշան վանքի վանահորի կողմից նա նշանակվեց քահանա:
Քսանհինգ տարեկանում Մխիթարը հիմնեց եկեղեցի Կոստանդոպոլսում, որի օրինակով էլ մի խումբ երիտասարդների հետ հիմնեց Մխիթարյան միաբանությունը:
Երբ նա արդեն մեծ էր Հռոմի պապը նրան նվիրեց Սուրբ Ղազար կղզին՝ 30000 քմ։ Կղզում ապրում էին Մխիթար Սեբաստացին, 20 հայ վարդապետներ և շատ ու շատ այլ մարդիկ։ Նա կղզում կառուցեց վանք, որտեղ էլ մահացավ 73 տարեկան հասակում:
Նա թարգմանել, ստեղծել և տպագրել է հազարավոր աշխատություններ` հարստացնելով հայերեն գրականությունը: Այսօր նրա մատենադարանում պահվում են ավելի քան 5000 ձեռագրեր և 100000 տպագիր գրականություն: Նաև լավագույն ձեռագրերի համեմատությամբ հրատարակել է Աստվածաշունչ (1733–35 թթ.), կազմել է նաև «Ավետեաց երկրի աշխարհացոյցը» (1746 թ.)։
Երևանում կա այդպիսի կրթահամալիր, որը կոչվում է հենց նրա անունով՝ <<Մխիթար Սեբաստացի>> կրթահամալիր։ Հիմա կասեք ինչո՞ւ հենց Մխիթարի Անուն, ազգանվամբ, որովհետև նա հարստացրել է մեր մայրենի լեզուն, որով մինչև օրս խոսում ենք։ Հենց դրա համար է կրթահամալիրը այդպես կոչվում։
Աղբյուր՝ arminegoginyan.wordpress.com, <<Վիքիպեդիա ազատ հանրագիտարան>>, <<Աղոթարան>>