Ուշադիր դիտեք տեսաֆիլմը, որտեղ ներկայացնում եմ ծաղկի կառուցվածքը, որից հետո կարդա ստորև գրված նյութը։

Մեր շրջապատում կան շատ բույսեր: Տարբեր բույսեր՝ խոտեր, թփեր և ծառեր, աճում են անտառներում ու մարգագետիններում, այգիներում ու պուրակներում, փողոցների եզրերում, դպրոցամերձ և տնամերձ հողամա­սերում և այլուր: Դասարաններում և սենյակներում բույսերն աճեցվում են համապատասխան տարաներում, այստեղ բույսերը խնամքի առարկա են: Ի՞նչ է բնորոշ բույսերին:

Բույսը հիմնականում աճում է հողում: Նրա մարմնի մի մասը գտնվում է հողում՝ կազմելով ստորգետնյա հատվածը: Մյուսը` տեսանելի հատվածն է, որր գտնվում է հողից դուրս, կազմում վերգետնյա հատվածը: Բույսն ունի իր կառուցվածքը: Սովորաբար տարբերում են նրա արմատը, ցողունը և տերևը: Դրանք միասին կազմավորում են բույսի մարմինը: Արմատը սովորաբար կազմում է բույ­սի ստորգետնյա մասը: Արմատները լի­նում են շատ բարակ և հաստացված, կարճ և երկար: Ցողունն արմատին է միացնում տերևները:

Բացի նշվածից՝ բույսերի մի մասը ծաղկում է, տալիս պտուղներ և առաջաց­նում սերմեր: Ծաղիկները, պտուղները և սերմերը բույսի կառուցվածքի մասերն են: Ծաղկման շրջանում բույսերը շատ շքեղ են, գունեղ, գեղեցիկ ու բուրավետ: Արմատը, ցողունը, տերևը, ծաղիկը, պտուղը, սերմը բույսի օրգաններն են:

Բույսն անընդհատ աճում է և զար­գանում, նրա աճը լավ դիտվում է միջա­վայրի բարենպաստ պայմաններում՝  լույ­սի, ջրի և անհրաժեշտ այլ նյութերի առկայությամբ: Եթե ուշադիր դիտարկենք բույսի կյանքը, ապա կնկատենք այն, որ բույսը սնվում է, օգտագոր­ծում ջուր և ածխաթթու գազ, բույսի մարմնում առաջանում են տարբեր օր­գանական նյութեր: Բույսը նաև շնչում է, որի ընթացքում օգտագործում է թթվածին՝ կենդանիների և մարդու նման:

Որոշ բույսերի կենսագործունեության առանձնահատկություններից է հոտը, հաճախ նաև՝ բուրավետ լինելը:

Բույսերի մասին շատ հետաքրքիր երևույթներ կարելի է դիտել անտա­ռում կամ մարգագետնում, դպրոցամերձ կամ տնամերձ հողամասում, շրջա­կա կանաչ աշխարհում: Բույսերը պետք է ոչ միայն ճանաչել, այլ նաև՝ պաշտպանել: Բույսերը մարդկանց «կանաչ բարեկամներն» են:

Բույսերի մասին գիտությունը կոչվում է բուսաբանություն:

Հարցեր և առաջադրանքներ

Շրջապատում որտե՞ղ են աճում բույսեր:

Շրջապատում բույսերը աճում են անտառներում, այգիներում, մարգագետիններում, դպրոցներում, փողոցների եզրերում և այլն։

Ի՞նչ գիտեք բույսի մարմնի մասին: Ո՞րն է նրա ստորգետնյա, ո՞րը՝վերգետնյա հատվածը: Ի՞նչ կառուցվածք ունի բույսը: Բույսի ի՞նչ օրգաններ գիտեք:

Բույսը կազմված է երեք մասին։ Ստորգետնյա մասը դա այն մասն է, որը հողի մեջ է, իսկ վերգետնյա հատվածը՝ ցողունը, տերևը և գեղեցիկ բացված մասը։ Բույսի օրգաններն են արմատը, ցողունը, տերևը և գեղեցիկ բացված մասը։

Ի՞նչ պայմաններ են անհրաժեշտ՝ բույսի աճի և զարգացման համար:

Պետք է լույս, ջերմություն, ջուր և այլուր։

Ինչպե՞ս է դրսևորվում բույսի կենսագործունեությունը:

Բույսը սնվում է, օգտագոր­ծում ջուր և ածխաթթու գազ։ Բույսի մարմնում առաջանում են տարբեր օր­գանական նյութեր: Այն նաև շնչում է, որի ընթացքում օգտագործում է թթվածին՝ կենդանիների և մարդու նման: Որոշ բույսերի կենսագործունեության առանձնահատկություններից է հոտը, հաճախ նաև՝ բուրավետ լինելը:

Փորձեք նշել, թե ինչո՞վ են բույսերը կարևոր մարդու կյանքում:

Բույսերը թթվածին են տալիս մարդուն։

Դիտարկեք շրջապատի որևէ բույս։ Նկարեք այդ բույսը: Ցույց տվեք նրա ստորգետնյա և վերգետնյա հատվածները, նշեք բույսի օրգանները: Թվարկեք այն բույսերը, որոնք ծաղկում են: Նյութը կարող է լինել նաև տեսաֆիլմի տեսքով։

 

Լինում է, չի լինում՝ մի գյուղացի։ Այս գյուղացին մի օր վերցնում է իր մինուճար որդուն և տանում քաղաք՝ մի վաճառականի, մի սովդաքարի մոտ աշակերտ տալու։ Երկար ման գալուց հետո մտնում է մի հարուստ վաճառականի խանութ և ասում. Continue reading →

1. Разделите текст на предложения. В конце каждого предложения поставьте точку.

Охотник нашёл в лесу лисёнка. Он принёс его домой. Это был шустрый зверёк. Скоро лисёнок стал большим. Осенью охотник отпустил его в лес.

2. Напишите предложения в таком порядке, чтобы поучился текст. Озаглавьте текст.

Она очень внимательно посмотрела на меня. Глаза у неё карие, грудка серая. Лапки чёрные. Однажды у меня на окне появилась птица.

<<Птица>>

Однажды у меня на окне появилась птица. Она очень внимательно посмотрела на меня. Глаза у неё карие, грудка серая. Лапки чёрные.

3. Соберите предложения в текст. Запишите и озаглавьте его.

Голые стоят деревья. Пролетело жаркое лето. Выпал снег. Прошла золотая осень. Ждут зимней одежды. Подули холодные ветры. Пришла зима. Только ели и сосны стоят зелёные.

Времена года

Пролетело жаркое лето. Подули холодные ветры. Голые стоят деревья. Только ели и сосны стоят зелёные. Подули холодные ветры. Прошла золотая осень. Выпал снег. Пришла зима.

4.      Задайте вопрос к каждому предложению и запишите.

Это было зимой. Мальчики пошли на озеро. Ваня надел коньки и побежал на лёд. Он упал в воду. На помощь пришли товарищи. Они вытащили Ваню из воды и отвели домой.

1. Когда ты поехал к бабушке?-Это было зимой.

2. Куда пошли мальчики?-Мальчики пошли на озеро.

3. Куда побежал Ваня?-Ваня надел коньки и побежал на лёд.

4. Где Ваня?-Он упал в воду.

5. Кто пришёл на помощь?-На помощь пришли товарищи.

6. Как они помогли Ване и куда его отвели?-Они вытащели Ваню из воды и отвели домой?

5. Допишите пропущенную часть рассказа. Вам помогут вопросы. Озаглавьте текст.

Шпунтик

Однажды я шёл из школы домой и вдруг увидел у забора щенка.

Каким был щенок? Щенок был большим, храбрым, милым и красивым.

Что сделал мальчик? Мальчик взял его к себе домой.

Где стал жить щенок? Щенок стал жить в доме мальчика.

Как его назвали? Его назвали Шпунтиком.

Каким он стал? Он стал настоящим охранником и лучшим другом мальчика.

Вот какой теперь у меня друг!

6. Озаглавьте текст и перескажите его.

Ёжик Алёши

У Алёши жил ёжик. Встал однажды утром Алёша и не нашел ежа. Куда он делся? Может быть, он полез под диван? Стал Алёша надевать сапог и уколол ногу. Что это? Вдруг из сапога ёжик выпал.

Ну и домик нашел себе ёж!

7. Составьте 5 — 10 предложений, чтобы поучился рассказ.

Однажды я увидела пуделя.  Он был очень красивым и милым. Мне было очень жалко его и я отнёс его домой. Он был очень невоспитанным. Но через нескольких дней он стал воспитанным и хорошим. Он стал моим охранником. Он стал смелым, храбрым и сильным. Пудель стал моим новым другом. Пудель мой любимый щенок.

На самом деле у меня нет пуделя. Я это всё придумала. Но очень хочу, чтобы у меня был пудель.